Melihat sisi lain keindahan titipan-Nya ..
pagi kemarin, pukul 06:00 semangat anak-anak terpancar jelas. yah, seharusnya begitu pula denganku.
kucoba lagi dan lagi, untuk terus bisa menyeimbangi.
aaah, masih saja susah..
Serambi Pelangi
Kamis, 04 Agustus 2016
Kamis, 28 Juli 2016
"Ternyata ini Indah" ...
setelah sekian lama tidak terdengar kabar berita dari blog ini...
taraaaaaa.. akhirnya si dia wisuda juga.. :D
alkhamdulillah, one step closer.. terimakasih untuk ibu, bapak, sahabat, mama da ummi dosbing, ayah penguji.. dan semua muaaaa yag telah membatu dalam karya sejatinya "skripsweet"..
sebebnarnya ini juga late post, si dia sudah (di) wisuda pada tanggal 22 Maret 2016 lalu. wisuda, terdiri dari dua kata yaitu "wis" da "uda" yang keduaya mempunyai arti "sudah" *ini ngarang* haha.. sudah, iya sudah, sudahi S1!
Senin, 14 Juli 2014
UPACARA TINGKEBAN
Upacara
tingkeban ana ing masyarakat Jawa Tengah lan Ngayogyakarta nganti tumeka saiki
isih kereb ditindakake. Upacara tingkeban iki minangka upacara slametan pitung
sasi kanggo calon ibu kang mbobot kaping pisanan. Upacara tingkeban dianakake
mesthi wae nduweni ancas kang kepengin digayuh dening kulawarga, mligine ancas
supaya bayi lair kanthi gampang, slamet lan ora ana alangan apa-apa. Kajaba iku
muga-muga mbesuke bisa dadi anak kang bekti marang wong tuwane. Ing kene uga
arep diandharake tata cara upacara tingkeban kalebu nyamping kang dienggo calon
ibu.
Upacara
tingkeban kawiwitan mawa sungkeman.
Ing acara sungkeman, calon ibu lan calon bapak luwih dhisik sumungkem ing
ngarsane Rama lan ibune. Sungkeman iki nduweni teges muga–muga ing tembe jabang
bayi kang dilairake bisa dadi bocah kang bekti marang wong tuwane. Sabanjure
upacara siraman, Ana ing upacara
siraman, calon ibu disiram dening wong pitu, kayata: bapak saha ibu saka calon
ibu, bapak saha ibu saka calon bapak, simbah, sedulur utawa tangga teparo kang
bisa dadi tuladha becik. Sawise siraman banjur sesuci (wudhu). Banyu kang diwadhahi ing kendhi kanggo sesuci mau
banjur dipecah dening ibu saka calon ibu kanthi ngendika: “ ora mecah kendhi,
nanging mecah pamore jabang bayi.”
Ing
upacara tingkeban, calon ibu ganti
nyamping kaping pitu, kang urut-urutane: nyamping sidaluhur, sidamukti, truntum, wahyu tumurun, udan riris,
parang kusuma lan nyamping semen romo. Sabanjure ganti nyamping ana
adicara nigas janur kuning.
Calon bapak nigas janur kuning kang diubetake ing bangkekane calon ibu. Sawise
nigas janur kuning, calon bapak banjur mlayu banter, iki nduweni ancas
muga-muga jabang bayi bisa lair kanthi lancar lan cepet. Banjur acara brojolan. Brojolan ing kene ana werna
loro yaiku brojola tigan (kanthi pangajab muga-muga bayi bisa kalairake kanthi
gampang ora ana sukerta kang ngalang-alangi). Brojolan kaping pindho yaiku
brojolan cengkir kang digambari Kamajaya lan Kamaratih utawa Arjuna lan Subadra
kang minangka pralambang laire jabang bayi. Mangkono mau urut-urutan ing
upacara tingkeban. Ananging, amarga desa mawa cara negara mawa tata, mula ora
mokal manawa saben dhaerah beda tata carane nindakake. Kabeh mau minangka
simbol kanggo nggayuh kabecikan.
RUWATAN
Ruwatan kuwi kasil saka tembung “ngruwat” sing artine
yaiku ngopeni.
Dene Upacara Ruwatan kuwi nduweni teges ngresiki, lan nyucekakaken menungsa saka kasusahan batin kanthi nganakake upacara kang biasane nanggap wayang purwa, kanthi lakon “Murwa Kala”. Ruwatan iku salah sawijining upacara adat Jawa sing tujuane kanggo mbebasake manungsa, utawa wilayah saka ancaman bahaya. Inti upacara ruwatan iki sejatine ndonga, nyenyuwun perlindungan marang Gusti Allah saka ancaman bahaya-bahaya umpamane bencana alam lan liyane, uga ndonga nyuwun pengampunan dosa-dosa lan kaluputan-kaluputan sing wis dilakoni, sing bisa nyebabake bencana utawa sing dianggep bakal nuwuhake sial.
Dene Upacara Ruwatan kuwi nduweni teges ngresiki, lan nyucekakaken menungsa saka kasusahan batin kanthi nganakake upacara kang biasane nanggap wayang purwa, kanthi lakon “Murwa Kala”. Ruwatan iku salah sawijining upacara adat Jawa sing tujuane kanggo mbebasake manungsa, utawa wilayah saka ancaman bahaya. Inti upacara ruwatan iki sejatine ndonga, nyenyuwun perlindungan marang Gusti Allah saka ancaman bahaya-bahaya umpamane bencana alam lan liyane, uga ndonga nyuwun pengampunan dosa-dosa lan kaluputan-kaluputan sing wis dilakoni, sing bisa nyebabake bencana utawa sing dianggep bakal nuwuhake sial.
1. Ruwatan kanggo awake dhewe.
Ruwatan kanggo awake dhewe kuwi nduweni tujuan kanggo ngresiki salahsiji
uwong sing dianggep bakal sial, utawa wis gawe dosa. Biasane mung ditebus
nganggo mertapa, poso, utawa nganakake slametan.
2. Ruwatan kanggo lingkungan.
Ruwatan sing kanggo lingkungan, upamane omah. Tujuane :
- Nguwenehi pager ghoib kanggo nahan, nolak, lan mindahake apa wae sing
asipat negatif sing ana ning omah kuwi, utawa sing arep mlebu ning umah sing
diruwat. Biasane nganggo tumbal (sesaji) sing diperlokake.
- Nguwenehi pager ghoib, supaya uwong sing nduweni niyat ala ora bisa mlebu
ning omah kuwi.
- Nguwenehi pager ghoib kanggo nggurung utawa nolak setan.
3. Ruwatan kanggo dhaerah
Ruwatan dhaerah iku kanggo nolak bencana utawa bahaya ning daerah. Biasane
nanggap wayang purwa sing dilakoni wayah bengi. Tujuan liyane yaiku dedonga
supaya daerah kang diruwat kuwi makmur, ayem, lan tentrem.
Upacara Ruwatan kang dianakake wong Jawa ora bisa
ditegesake utuhan. Menawa digatekake, upacara ruwatan kuwi ora mung upacara
nanggap wayang, nyukur rambut, lan nglarung sesajen nangging uga nduweni makna
saka urut-urutaning upacara. Intine, upacara ruwatan kuwi nduweni piwulang :
1. Menawa didelok syarat-syarate ruwatan, mesti ameh
kabeh menungsa kuwi kudu diruwat. Kuwi nuduhake rasa pepeling supaya menungsa
kereb sedekah kanggo kaslametan kita. Sakbenere kuwi ora kudhu ngganggo upacara
ruwatan amarga ruwatan kuwi karana katentreman ing jero ati.
2. Ruwatan mesti ana kaitane karo Batara Kala.
Sakbenere, Kala kuwi artine wektu. Nduweni ateges supaya menungsa bisa ngurmati
wektu, uga wedi karo wektu. Tuladhane, mbesuk saben menungsa bakal meruhi mati.
3. Ruwatan kanggo ngresiki dosa-dosa kita. Nduweni teges supaya kita
tansah tumindak sing apik, lan ngedohi tumindak sing ala, sing bisa ndadekake
uripe menungsa ora tentrem.Eksotisme Tari Sufi
Rabu malam
(23/04) bertempat di B1-106 Gedung Fakultas Bahasa dan Seni Universitas Negeri
Semarang (FBS Unnes) diselenggarakan acara “Membaca Pusaran Cinta” bersama Kiai Budi
Harjono. Acara tersebut diselenggarakan oleh Jurusan Bahasa dan Sastra Indonesia FBS
Unnes bersama Forum Morfem Bebas. Pada acara tersebut, Kiai Budi
membawa serta rombongannya yaitu penari sufi dari kelompok tari sufi Pondok Pesantren Roudhotun Ni’mah Kalicari
Semarang, serta pemain kecapi bernama Kang Ujang yang berasal dari Bandung.
Saat penyampaian puisi-puisi dalam antologi puisinya yang berjudul “Pusaran
Cinta”, Kiai Budi mengikutsertakan tarian sufi dan petikan kecapi. Saat alunan
musik dan puisi berpadu, penari sufi menyilangkan kedua tangan mereka di dada.
Perlahan menunduk, kembali berdiri tegak dan mulai berputar seperti gasing. Menyilangkan
tangan di dada tersebut merupakan lambang dari ketakutan mereka kelak pada saat
menggigil di hadapan pengadilan. Perlahan menunduk, melambangkan ketakutan
kepada Sang Pencipta. Kemudian bangkit untuk mendekatkandiri kepada-Nya dalam
kepasrahan.
Memutar dan memutar terus berlawanan jarum jam dan
bergerak seperti gasing. Perputaran berlawanan arah jarum jam dengan kaki kiridiinjak
terlebih dahulu, melambangkan bahwa segala nafsu harus diinjak. Semakin
menginjak semakin mengukuhkan tekad untuk melawan hawa nafsu. Dalam perputaran
tersebut, tangan kanan melambai ke atas, menunjukkan
bahwa mereka menerima cinta-Nya. Sedangkan tangan kiri melambai ke bawah
mempunyai makna bahwa mereka akan menanamkan cintadari-Nya di bumi.
Pakaian penari sufi terbuat dari kain kafan. Hal tersebut mempunyai makna
agar kita mengingat kematian yang akan datang kapanpun tanpa kita tahu.
Sedangkan peci tinggi yang dikenakan di kepala mempunyai arti bahwa mereka
membawa serta batu nisan yang akan mereka tanamkan pada pusara mereka kelak. “Melihat tari sufi ini membuat saya ingat akan kematian,”
tutur Charisfa salah seorang penonton.
Sekitar pukul 23.00 acara tersebut ditutup dan diakhiri dengan tontonan
yang mengharukan dari Kiai Budi. Sembari membaca puisi,
Beliau menghadirkan suasana kebersamaan Beliau dengan ibunya di waktu kecil dulu. “Penutupan
yang mengharukan ini membuat saya teringat pada ibu di rumah,”
tutur Iis. Penutupan tersebut membuat haru peserta sampai terdengar isak tangis dari peserta
yang teringat akan ibu masing-masing.
Laesan di Taman KB
Malam itu, Sabtu (7/6),
terdengar sayup paduan bambu dengan lesung di belakang Gedung Gubernuran, tepatnya
di Taman KB, Semarang. Suara yang tadinya sayu perlahan terdengar jelas saat
saya mendekati lokasi berlangsungnya kesenian asli daerah Rembang itu. Puluhan
orang sudah berkerumun di sekitarnya. Mulai dari anak-anak, remaja, dewasa,
sampai orang tua berantusias menonton kesenian yang memang sudah menjadi agenda
rutin dari Dinas Kebudayaan dan Pariwisata Provinsi Jawa Tengah tersebut.
Mereka menamai agenda rutin di Taman KB ini sebagai Pertunjukan Kesenian Rakyat
Jawa Tengah (PKRJT) yang dilaksanakan setiap dua minggu sekali.
Laesan merupakan kesenian asli daerah Rembang, tepatnya
berkembang di Desa Soditan, Kecamatan Lasem. Lantunan syair-syair ke-Islaman yang
mengiringi pertunjukan tersebut mengisyaratkan bahwa kesenian tersebut
berkembang dari zaman Islam. Pada saat itu, Laesan dimainkan sebagai media
dakwah penyebaran agama Islam sekaligus seni pertunjukan rakyat. Laesan sendiri
berasal dari kata “lalis” yang berarti “seperti/seolah-olah mati”. Sedangkan menurut
versi lain, laesan berasal dari kata “laisa/laisun” yang bermakna
“hampa/kosong”. Kosong karena pemain laesan mencapai keadaan hampa dalam
dirinya hingga dia pun bisa menari-nari mengikuti iringan tembang dan tetabuhan
yang dilantunkan.
Wewangian kemenyan menambah suasana mistis saat menikmati
kesenian Laesan tersebut. Adapun ubarampe
lain yang digunakan yaitu sesajen, kurungan ayam, dan kain putih untuk
menutup kurungan tersebut. Pemain laesan atau yang sering disebut dengan “laes”
dikurung dalam kurungan ayam dalam keadaan terikat. Setelah itu, sang dhukun
membacakan mantra dan menyanyikan tembang-tembang.
Laes yang ada di dalam kurungan tadinya diikat, kemudian keluar dengan
kondisi tanpa ikatan. Tontonan yang menarik.
“Tidak
perlu jauh-jauh ke daerah asalnya untuk dapat menikmati kesenian dari berbagai
daerah di Jawa Tengah. Semoga Dinas Kebudayaan Jawa Tengah tetap konsisten
dalam mengadakan acara ini,” tutur Yongki saat menikmati acara tersebut. (@tere_trinur)
RPP Mendengarkan Cerita Legenda
RENCANA
PELAKSANAAN PEMBELAJARAN
Sekolah : SMPN 1
Buluspesantren
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa
Kelas/semester : VII/I
Materi Pokok :
Mendengarkan
Mampu mendengarkan
dan memahami wacana lisan dalam berbagai ragam bahasa Jawa.
Alokasi waktu :
2 x 40 menit
Tujuan Pembelajaran:
1.
Siswa mampu mengidentifikasi isi cerita legenda dengan
5W+1H.
2.
Siswa mampu menjawab pertanyaan tentang isi cerita
legenda.
3.
Siswa mampu menyebutkan nilai-nilai yang terkandung
dalam cerita legenda.
Kompetensi Dasar:
Mendengarkan
cerita legenda.
Indikator:
1.
Mampu mengidentifikasi isi cerita legenda dengan
5W+1H.
2.
Mampu menjawab pertanyaan tentang isi cerita legenda.
3.
Mampu menyebutkan nilai-nilai yang terkandung dalam
cerita legenda.
Materi Pembelajaran:
Transkrip naskah
cerita legenda “Rawa Pening”
Rawa Pening
Ing Gunung Merbabu, ana sawijining wanita kang jenenge Nyi Endang Ari
Wulan. Bebojoan karo Ki Hajar Salo. Duwe anak kang awujud ula. Ula mau saya
suwe saya gedhe. Sawijining dina, ula mau marani Ki Hajar lan ngomong yen
dheweke kuwi anake Ki Hajar. Ki Hajar kaget, ngomong mangkene, “Heh hula, lho
kok penak temen kowe ngaku anake manungsa. Aku gelem ngaku kowe dadi anakku
nanging kowe kudu gelem tapa. Yen kowe bias nyingkep gunung iki, kowe tak aku
anakku.
Ula mau banjur tapa ngungkeri Gunung Merbabu. Nanging ndas lan buntute ora
tepuk merga isih kurang sakilan. Ula mau nyambung nanggo ilat. Ki Hajar ngerti
banjur ngethok nanggo ilate. Kethokan ilat mau kanggo pusaka kang awujud
tombak. Ula mau ora mati lan nerusake anggone tapa. Saking suwene anggone tapa
awake dirambati oyot-oyot nganti ora ketara saka akehing rerumputan.
Nuju sawijining dina wong-wong desa pada beburu ing alas kanggo upacara
merti desa. Nalika pada leren lungguhan ing wit gedhe, ana wong kang lagi
bacok-bacok ing wit mau. Saka wit mau metu getih lan ndadekake kaget.
Kanca-kancane padha ndeleng lan nduweni panganggep menawa getih mau saka getihe
ula gedhe. Banjur ula kuwi dikethok-kethok kanggo merti desa. Iwake digawa bali
lan dipasrahake ing bale desa.
Esuke ing bale desa akeh wong wadon padha olah-olah amarga sorene arep
kanggo slametan. Ulane mau kuwi njelma dadi bocah lanang kang rupane elek lan
amis. Bocah lanang mau mara bale desa kanggo njaluk mangan, nanging ora ana
kang menehi, banjur bocah mau ditundhung para warga. Ana Mbok Randa kang duweni
rasa welas karo bocah maul an maringi pangan bocah kuwi. Sawise mangan bocah
mau banjur matur marang Mbok Randa, ature mangkene, “Embah menawi mangke wonten
banjir, embah supados sedhiya lesung kaliyan enthong, lesungipun dipunagaem
prau, enthongipun dipunagem melahi.”
Barang bocah mau wis wareg, banur gawe patembaya nancepake sada ing latar
ing satengahe wong-wong kang padha nganakake upacara merti desa. Ing kono
wong-wong desa padha ditantang njabut sada kasebut nanging ora ana kang bias
njabut. Bocah kang duwe sada mau ngomong mangekene, “Ayo sapa bias mbedol
sadaku iki?” akeh bocah kang padha nyoba mbedhul sada kuwi, nanging ora ana
kang bias mbedhul. Pungkasane wong-wong mau padha melu nyoba, pada wae ora ana
kang bisa mbedhul. Bocah kang duwe sada mau banjur karo ngomong mangkene, “Yen
ora ana kang bisa mbedhol sada iki bakal tak bedhol dhewe.”
Bareng sada bisa kabedhol, saka bekase sada kang kabedhol mau metu banyu
kang iline gedhe. Saya suwe banyu kasebut bisa ngebaki lan nglelep karang
padesan kasebut. Akeh wong kang padha mati amarga klelep, kajaba Mbok Randa
kang slamet amarga wis nyedhiyakake lesung lan entong kang digawe sarana golek
keslametan. Ing sabanjure papan kasebut dadi rawa kang sinebut Rawa Pening.
Metode Pembelajaran:
1.
Ceramah
2.
Tanya jawab
3.
Diskusi.
Media Pembelajaran:
Rekaman cerita
legenda.
Sumber Belajar:
Buku teks.
Langkah-langkah Pembelajaran:
Awal :
1.
Siswa menjawab salam guru.
2.
Siswa dan guru berdoa bersama.
3.
Guru mengabsen siswa yang tidak masuk.
4.
Guru menyampaikan tujuan pembelajaran hari itu.
5.
Siswa dan guru bertanya jawab tentang cerita legenda.
Inti :
1.
Siswa dan guru membahas tentang apa yang harus
diperhatikan saat menyimak cerita legenda.
2.
Siswa menyimak cerita legenda yang diceritakan oleh
guru.
3.
Siswa dan guru bertanya jawab tentang cerita legenda.
4.
Beberapa siswa diminta untuk menceritakan tentang
cerita legenda yang sudah dibahas.
5.
Guru memutarkan audio tentang cerita legenda Rawa
Pening.
6.
Siswa mengerjakan soal yang diberikan oleh guru secara
individu.
Akhir :
1.
Siswa dan guru menganalisis secara klasikal.
2.
Siswa dan guru menyimpulkan pembelajaran tersebut.
3.
Siswa dan guru melakukan refleksi
Penilaian Hasil
Pembelajaran:
1.
Penilaian proses
Penilaian proses berdasarkan sikap dan perilaku siswa saat kegiatan belajar
mengajar berlangsung.
2.
Penilaian tes
Wenehana tandha centang ana sakjroning kothak-kothak ing ngisor iki kang
mbokanggep bener!
No
|
Pranyatan
|
Leres
|
Lepat
|
1.
|
Asmane wanita ing Gunung Merbabu kang
duweni anak ula yaiku Nyi Endang Ariwulan
|
|
|
2.
|
Syarate supaya ula mau bisa diakoni dadi
anak dening Ki Hajar Salokantara yaiku tapa nglungkeri Gunung Merbabu nganti
bisa tepung gelang.
|
|
|
3.
|
Ula mau gagal diakoni anak dening Ki
Hajar Salokanta amarga ora bisa mlaku ngubengi Gunung Merbabu.
|
|
|
4.
|
Anggone nglungkeri Gunung Merbabu ndas
lan buntute ora tepuk amarga isih kurang rong kilan.
|
|
|
5.
|
Wong-wong desa padha mbeburu kewan ana
ing alas.
|
|
|
6.
|
Ing alas kuwi wong-wong desa
mbacok-mbacok ing wit gedhe, lan nemokake oyote kuwi metu getihe.
|
|
|
7.
|
Esuke ing bale desa wong wadon padha
olah-olah amarga sorene arep padha slametan merti desa.
|
|
|
8.
|
Nalika merti desa ana bocah lanang kang
pesing lan amis nyedhak lan njaluk mangan marang wong-wong.
|
|
|
9.
|
Ora ana kang gelem menehi panganan
kanggo bocah mau kejaba Mbok Randa.
|
|
|
10.
|
Bocah mau nancepake tombak ing latar
lapangan kanggo sayembara njabut tombak.
|
|
|
Langganan:
Postingan (Atom)